کد مطلب : ۲۵۹۲۳
راه حل فیلم «رستاخیز» چیست؟
مرتضی نجفی قدسی
مرتضی نجفی قدسی، مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی(رض) درباره فیلم «رستاخیز» طی یاداشتی اظهاراتی را مطرح کرده است که در ادامه با آن همراه می‌شویم؛
«لِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَکًا هُمْ نَاسِکُوهُ فَلَا یُنَازِعُنَّکَ فِی الْأَمْرِ وَادْعُ إِلَی رَبِّکَ إِنَّکَ لَعَلَی هُدًی مُّسْتَقِیمٍ» (سورۀ حج، آیه ۶۷)
خدای متعال میفرماید برای هر امتی شریعت و مذهبی قرار دادیم تا به آن عمل کنند، پس نباید کسی در امر دین با تو (ای پیامبر) به ستیزه بر‌خیزد و تو (مردم را) به سوی پروردگار دعوت کن که تو قطعاً بر هدایت و راه مستقیم قرار داری.»
«در پی بیانیه سازمان سینمایی مبنی بر تعویق اکران فیلم «رستاخیز» تا تأمین نظر علماء و مراجع عظام تقلید که بسیار کار شایسته و درخور تحسین بود، متاسفانه برخی این رویکرد دولت محترم را بر نتافتند و در اظهار نظرهایی ستیزه‌جویانه به مخالفت برخاستند و حتی در اظهاراتی بی ادبانه مخالفان این فیلم را به جهالت متهم کردند و به انحاء مختلف به وزارت ارشاد و ریاست جمهوی فشار می‌آورند که تعویق فیلم را ملغی اعلام کند و در حقیقت میخواهند با این فضاسازی‌ها دولت را به نحوی در مقابل مرجعیت قرار دهند.
آنچه که مبرهن است مراجع عظام تقلید بر اساس وظیفه دینی و حفظ حرمت اهل بیت(ع) با توجه به محتوای فیلم «رستاخیز» و ایرادات وارده به آن و مخصوصاً راجع به تصویرسازی و نمایاندن چهره‌های اهل بیت امام حسین(ع) و به ویژه حضرت ابوالفضل العباس(ع) و یا حضرت علی‌اکبر(ع) بیاناتی و یا مکتوباتی در تنویر افکار عمومی و اطلاع جامعۀ دینی و مقلدان در منع این کار و جایز ندانستن آن مطرح فرمودهاند و موضوع اختصاص به یک یا دو نفر هم ندارد و قاطبۀ آنان را شامل می‌شود و آنانی هم که بلا اشکال دانستهاند این جواز را منوط به آن کردهاند که موجب وهن نباشد و مسلماً این شرط به این آسانی محقق نمی‌شود، پس بنابراین هیچ جوازی بر این موضوع نیست و تهیه‌کنندگان این فیلم نباید بیش از این بر انجام این‌کار مقاومت کنند.
این تصوّر باطلی است که برخی فکر می‌کنند می‌توانند در این کشور اسلامی از مرجعیت عبور کنند! رهبری معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنهای (مدظله العالی) همواره بر حفظ حرمت مراجع معظم تقلید تأکید داشتند و هیچ دولتی هم توان تقابل با مرجعیت را ندارد و اگر هم زمانی و افرادی چنین قصدی و ارادهای داشته‌اند، عِرض خود را بردند!
بنابراین اکران فیلم «رستاخیز» هیچ راه حلی جز اصلاح موارد مورد درخواست مراجع معظم تقلید را ندارد و مشخصاً تصویر چهرۀ حضرت ابوالفضل (ع) بایستی به شکلی نامعلوم و نورانی نشان داده شود و تصویری به عنوان سیمای حضرت ایشان مطرح نگردد و همۀ این تأکیدها برای حفظ حرمت مقام و عظمت حضرت عباس (ع) است که تمام اولیای الهی در پیشگاه با عظمت او سر تعظیم فرود می‌آورند.
به هر حال مراجع معظم تقلید واکنش صریحی داشته‌اند و این کار را نه تنها جایز ندانسته، بلکه در حکم شکستن قداست مقدسات و عبور از خط قرمزها میدانند، پس بنابراین عوامل و تهیه‌کنندگان این فیلم وقت خود را بیهوده تلف نکنند و فکر هم نکنند که با زمان خریدن این مشکل حل می‌شود! مراجع معظم خود را پاسدار حریم اهل بیت (ع) میدانند و مردم مسلمان هم تبعیت از آنان را بر خود فرض و واجب میشمرند.
برخی هم گفتهاند چون مجوز این فیلم را وزارت ارشاد صادر کرده است، باید پای حرف خود بایستد و عدول نکند که این حرف هم واقعاً منطقی نیست، یعنی اگر وزارتخانهای پی ببرد که مجوز نادرستی صادر کرده است، هیچ‌وقت نباید درصدد جبران برآید و اصلاح کند، این انتظار نابجایی است و البته در گذشته هم مسبوق به سابقه بوده است و اینطور نیست که چنین مسئلهای برای اولین بار رخ داده باشد.
در اینجا بسیار مناسب میدانم به قضیه فیلم «خانهای روی آب» ساخته بهمن فرمان‌آرا اشاره کنم. این فیلم در زمان وزارت احمد مسجد جامعی پس از آنکه در جشنواره فیلم فجر یک‌بار به نمایش در آمده بود، مجوز اکران آن هم صادر شد. این فیلم به قصد تخریب قرآن آموزان و نو نهالانی که اهتمام به آموزش و فراگیری قرآن دارند، ساخته شده و مطالبی به دروغ و غیر واقعی در آن مطرح شده بود که اگر به همان نحو پخش میشد، تبعات بسیار منفی برای جامعه قرآنی داشت!
در همان هنگام بنده اشکالات مترتب بر این فیلم را حضوراً به مسجد جامعی وزیر ارشاد وقت متذکر شدم، وی از من خواست یک‌بار دیگر این فیلم را در معاونت سینمایی ارشاد ببینم و عجولانه نظر ندهم که بلافاصله هماهنگی شد و این فیلم را مجدداً دیدم و این بار با دقت بیشتر اشکالات آن را مکتوب کردم و از باب اتمام حجت به وی عرضه داشتم و ایشان نیز تدبیر مناسبی کرد، نامهای به حجت‌الاسلام نظام‌زاده که نمایندۀ ولی فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه بود، نوشت و از وی درخواست کرد، لُجنهای از کارشناسان قرآنی تحت اشراف وی این فیلم را مشاهده کرده و پس از جمع‌بندی نظر خود را اعلام کنند.
حجت‌الاسلام نظام‌زاده نیز عدهای را گزینش کرد و من هم در آن جمع بودم؛ پس از مشاهده فیلم و بحث و نظرهایی که انجام شد، نامهای رسماً از سوی نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه به وزیر ارشاد نوشته شد و موارد اصلاحی ضروری آن ذکر شد و مسجد جامعی نیز دستور انجام اصلاحات فیلم را صادر کرد و قضیه ختم به خیر شد.
این رویه میتواند الگوی مناسبی برای سازمان سینمایی وزارت ارشاد باشد، فیلم‌هایی که مضامین و محتوایی دینی و مذهبی دارند، رسماً با مدیریت حوزه‌های علمیه مکاتبه شود و از فیلتر و نقد و نظر کارشناسان خبرۀ حوزوی بگذرد و آنها فیلم‌نامه‌های این گونه فیلم‌ها را با نظر جمعی ملاحظه کنند و در حقیقت فیلم دینی با نظر کارشناسان دینی ساخته شود.
مردم مسلمان ما و حتی دیگر کشورها نیز به فیلم‌های مذهبی و دینی علاقه‌مند هستند و این اقبال را در فیلم «مختارنامه» و برخی دیگر از سریال‌ها شاهد بوده‌ایم و امیدواریم با تلاش هنرمندان متعهد و با همیاری عالمان و فرهیختگان حوزوی از عنصر هنر به ویژه در عرصۀ سینما و تئاتر برای تبلیغ و ترویج اسلام و مکتب اهل بیت(ع) بهره‌مندی بیشتری داشته باشیم.
خادم القرآن – مرتضی نجفی قدسی، مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی (رض) ۹۴/۴/۵»
«لِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَکًا هُمْ نَاسِکُوهُ فَلَا یُنَازِعُنَّکَ فِی الْأَمْرِ وَادْعُ إِلَی رَبِّکَ إِنَّکَ لَعَلَی هُدًی مُّسْتَقِیمٍ» (سورۀ حج، آیه ۶۷)
خدای متعال میفرماید برای هر امتی شریعت و مذهبی قرار دادیم تا به آن عمل کنند، پس نباید کسی در امر دین با تو (ای پیامبر) به ستیزه بر‌خیزد و تو (مردم را) به سوی پروردگار دعوت کن که تو قطعاً بر هدایت و راه مستقیم قرار داری.»
«در پی بیانیه سازمان سینمایی مبنی بر تعویق اکران فیلم «رستاخیز» تا تأمین نظر علماء و مراجع عظام تقلید که بسیار کار شایسته و درخور تحسین بود، متاسفانه برخی این رویکرد دولت محترم را بر نتافتند و در اظهار نظرهایی ستیزه‌جویانه به مخالفت برخاستند و حتی در اظهاراتی بی ادبانه مخالفان این فیلم را به جهالت متهم کردند و به انحاء مختلف به وزارت ارشاد و ریاست جمهوی فشار می‌آورند که تعویق فیلم را ملغی اعلام کند و در حقیقت میخواهند با این فضاسازی‌ها دولت را به نحوی در مقابل مرجعیت قرار دهند.
آنچه که مبرهن است مراجع عظام تقلید بر اساس وظیفه دینی و حفظ حرمت اهل بیت(ع) با توجه به محتوای فیلم «رستاخیز» و ایرادات وارده به آن و مخصوصاً راجع به تصویرسازی و نمایاندن چهره‌های اهل بیت امام حسین(ع) و به ویژه حضرت ابوالفضل العباس(ع) و یا حضرت علی‌اکبر(ع) بیاناتی و یا مکتوباتی در تنویر افکار عمومی و اطلاع جامعۀ دینی و مقلدان در منع این کار و جایز ندانستن آن مطرح فرمودهاند و موضوع اختصاص به یک یا دو نفر هم ندارد و قاطبۀ آنان را شامل می‌شود و آنانی هم که بلا اشکال دانستهاند این جواز را منوط به آن کردهاند که موجب وهن نباشد و مسلماً این شرط به این آسانی محقق نمی‌شود، پس بنابراین هیچ جوازی بر این موضوع نیست و تهیه‌کنندگان این فیلم نباید بیش از این بر انجام این‌کار مقاومت کنند.
این تصوّر باطلی است که برخی فکر می‌کنند می‌توانند در این کشور اسلامی از مرجعیت عبور کنند! رهبری معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنهای (مدظله العالی) همواره بر حفظ حرمت مراجع معظم تقلید تأکید داشتند و هیچ دولتی هم توان تقابل با مرجعیت را ندارد و اگر هم زمانی و افرادی چنین قصدی و ارادهای داشته‌اند، عِرض خود را بردند!
بنابراین اکران فیلم «رستاخیز» هیچ راه حلی جز اصلاح موارد مورد درخواست مراجع معظم تقلید را ندارد و مشخصاً تصویر چهرۀ حضرت ابوالفضل (ع) بایستی به شکلی نامعلوم و نورانی نشان داده شود و تصویری به عنوان سیمای حضرت ایشان مطرح نگردد و همۀ این تأکیدها برای حفظ حرمت مقام و عظمت حضرت عباس (ع) است که تمام اولیای الهی در پیشگاه با عظمت او سر تعظیم فرود می‌آورند.
به هر حال مراجع معظم تقلید واکنش صریحی داشته‌اند و این کار را نه تنها جایز ندانسته، بلکه در حکم شکستن قداست مقدسات و عبور از خط قرمزها میدانند، پس بنابراین عوامل و تهیه‌کنندگان این فیلم وقت خود را بیهوده تلف نکنند و فکر هم نکنند که با زمان خریدن این مشکل حل می‌شود! مراجع معظم خود را پاسدار حریم اهل بیت (ع) میدانند و مردم مسلمان هم تبعیت از آنان را بر خود فرض و واجب میشمرند.
برخی هم گفتهاند چون مجوز این فیلم را وزارت ارشاد صادر کرده است، باید پای حرف خود بایستد و عدول نکند که این حرف هم واقعاً منطقی نیست، یعنی اگر وزارتخانهای پی ببرد که مجوز نادرستی صادر کرده است، هیچ‌وقت نباید درصدد جبران برآید و اصلاح کند، این انتظار نابجایی است و البته در گذشته هم مسبوق به سابقه بوده است و اینطور نیست که چنین مسئلهای برای اولین بار رخ داده باشد.
در اینجا بسیار مناسب میدانم به قضیه فیلم «خانهای روی آب» ساخته بهمن فرمان‌آرا اشاره کنم. این فیلم در زمان وزارت احمد مسجد جامعی پس از آنکه در جشنواره فیلم فجر یک‌بار به نمایش در آمده بود، مجوز اکران آن هم صادر شد. این فیلم به قصد تخریب قرآن آموزان و نو نهالانی که اهتمام به آموزش و فراگیری قرآن دارند، ساخته شده و مطالبی به دروغ و غیر واقعی در آن مطرح شده بود که اگر به همان نحو پخش میشد، تبعات بسیار منفی برای جامعه قرآنی داشت!
در همان هنگام بنده اشکالات مترتب بر این فیلم را حضوراً به مسجد جامعی وزیر ارشاد وقت متذکر شدم، وی از من خواست یک‌بار دیگر این فیلم را در معاونت سینمایی ارشاد ببینم و عجولانه نظر ندهم که بلافاصله هماهنگی شد و این فیلم را مجدداً دیدم و این بار با دقت بیشتر اشکالات آن را مکتوب کردم و از باب اتمام حجت به وی عرضه داشتم و ایشان نیز تدبیر مناسبی کرد، نامهای به حجت‌الاسلام نظام‌زاده که نمایندۀ ولی فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه بود، نوشت و از وی درخواست کرد، لُجنهای از کارشناسان قرآنی تحت اشراف وی این فیلم را مشاهده کرده و پس از جمع‌بندی نظر خود را اعلام کنند.
حجت‌الاسلام نظام‌زاده نیز عدهای را گزینش کرد و من هم در آن جمع بودم؛ پس از مشاهده فیلم و بحث و نظرهایی که انجام شد، نامهای رسماً از سوی نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه به وزیر ارشاد نوشته شد و موارد اصلاحی ضروری آن ذکر شد و مسجد جامعی نیز دستور انجام اصلاحات فیلم را صادر کرد و قضیه ختم به خیر شد.
این رویه میتواند الگوی مناسبی برای سازمان سینمایی وزارت ارشاد باشد، فیلم‌هایی که مضامین و محتوایی دینی و مذهبی دارند، رسماً با مدیریت حوزه‌های علمیه مکاتبه شود و از فیلتر و نقد و نظر کارشناسان خبرۀ حوزوی بگذرد و آنها فیلم‌نامه‌های این گونه فیلم‌ها را با نظر جمعی ملاحظه کنند و در حقیقت فیلم دینی با نظر کارشناسان دینی ساخته شود.
مردم مسلمان ما و حتی دیگر کشورها نیز به فیلم‌های مذهبی و دینی علاقه‌مند هستند و این اقبال را در فیلم «مختارنامه» و برخی دیگر از سریال‌ها شاهد بوده‌ایم و امیدواریم با تلاش هنرمندان متعهد و با همیاری عالمان و فرهیختگان حوزوی از عنصر هنر به ویژه در عرصۀ سینما و تئاتر برای تبلیغ و ترویج اسلام و مکتب اهل بیت(ع) بهره‌مندی بیشتری داشته باشیم.
خادم القرآن – مرتضی نجفی قدسی، مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی (رض) ۹۴/۴/۵»
مرجع : ایکنا
