کد مطلب : ۶۰۵۸
مدير كل تبليغات اسلامي هرمزگان:
نمايش مذهبي، عشق به ارزش‌ها است
به گزارش خیمه، هنرنمايش در طول تاريخ همواره از اهميت خاصي برخوردار بوده است. اين هنر ارزشمند با پذيرفتن رنگ مذهبي به خود و ايجاد شاخه‌اي به نام تعزيه جايگاه خود را پايدارتر كرد تا به شكلي ديگر فعاليت كند؛ اما اين هنر چند سالي است كه با استقبال چنداني چه مذهبي و چه غير مذهبي مواجه نمي‌شود.
وضعيت اين هنر در استان هرمزگان به گفته سيد شكرالله زندوي، مدير كل تبليغات اسلامي هرمزگان كه از سال 1376 در رأس آن اداره كل قرار گرفت مساعد است. با وي پيرامون تئاتر و وضعيتش در استان به گفت‌وگو نشستيم.
* هنر ديني را چگونه تعريف مي‌كنيد؟
زندوی: هنر ديني عبارت است از مجموعه فعاليت‌هاي هنري تأثير گذار كه زمينه را براي رشد و ارتقاي آگاهي‌هاي مردم و نيز، توان تحليل آنان فراهم مي‌كند و موجب دميدن روح توحيد در كالبد مردم مي‌شود و آنان را با اخلاق و ارزش‌هاي والاي انساني و ديني آشنا مي‌سازد.
هنر ديني در واقع حس مسئوليت را در ميان مردم بارور مي‌سازد تا راه و رسم زندگي را به آنان بياموزد.
* آيا مي‌توان هنر ديني را به نوعي مرتبط با انقلاب اسلامي دانست؟
زندوی: انقلاب اسلامي مجوب رشد و تقويت هنر ديني شد و در اصل چارچوب و زواياي هنر اصيل با وقوع انقلاب اسلامي تعريف شد.
بنابراين مي‌توان چنين گفت كه انقلاب اسلامي تأثير بسزايي در بالندگي و شكوفايي هنر ديني برجاي گذاشته و به هنر سمت و سوي ديني داده است.
* پيش از انقلاب نيز فعاليت‌هاي هنري در جامعه پيگيري مي‌شد اما سمت و سويي غير ديني داشت، براي مثال در هنر تئاتر بخشي از آن يا بهتر بگويم سهم عمده آن را مضامين غربي و كمتر مذهبي شكل مي‌داد؛ هنرتئاتر قبل از انقلاب چه تفاوتي با تئاتر بعد از آن دارد؟
زندوی: در هنر تئاتر قبل از انقلاب اسلامي بيشتر، پوچي، توسعه فساد و فحشا و ترويج فرهنگ منحط و ابتذال به چشم مي‌خورد، اما در هنر تئاتر پس از انقلاب به خانواده، تربيت فرزندان، مبارزه با ناهنجاري‌هاي اجتماعي، برجسته كردن مشكلات مردم و مبارزه با هجوم فرهنگي دشمن پرداخته شده است.
* به طور كلي معيار و ملاك هنر ديني را چه مي‌دانيد؟
زندوی: ملاك و معيار هنر ديني، زنده كردن روح عبوديت و معنويت در مردم و تعميق باورها و توسعه فرهنگ ديني و ترويج ارزش‌هاي والاي الهي در جامعه است.
* درباره وضعيت فعاليت‌هاي فرهنگي – هنري اداره كل تبليغات اسلامي استان بگوييد؟
زندوی: فعاليت‌هاي فرهنگي اين اداره كل شامل: اعزام مبلغ در ماه‌هاي محرم، رمضان و صفر و نيز ساير مناسبت‌ها، شناسايي و جذب روحانيون مستقر، حمايت از برنامه‌هاي فرهنگي روحانيون مستقر، تغذيه نرم افزاري مراسم و مناسك مذهبي در مساجد، گردهمايي‌هاي ائمه جماعت مساجد و دستگاه‌هاي دولتي، تجهيز كتابخانه‌هاي مساجد، تغذيه فكري تشكل‌هاي ديني، تقويت كانون مداحان استان، طرح غني سازي اوقاف فراغت جوانان و نوجوانان، گفتمان‌هاي ديني، برگزاري مراسم بزرگداشت اعياد ديني و ملي، تبليغات درمناسبت‌هاي، آموزش‌هاي روحانيون مستقر، امامان جماعات مساجد و دستگاه‌هاي دولتي، مداحان و مسئولان تشكل‌هاي ديني،تأسيس و پشتيباني از دبيرستان‌هاي علوم و معارف اسلامي صدرا، حمايت از نشريات حوزه دين و حمايت از پايان‌نامه‌هاي دانشجويي و نيز انجام كليه فعاليت‌هاي قرآني محوله، نظير تربيت معلم روخواني قرآن كريم، كلاس‌هاي تجويد قرآن كريم، كلاس‌هاي تفسير قرآن كريم، برگزاري جشنواره‌هاي قرآني، حمايت از مراكز قرآني، برگزاري مسابقات قرآني و ...و فعاليت‌هاي هنري اداره تبليغات اسلامي توسط حوزه هنري سازمان اجرا مي‌شود.
پاره‌اي ازاين فعاليت‌ها عبارتند از جذب هنرمندان و حمايت و پشتيباني از آنان، برگزاري كلاس‌هاي هنري براي مخاطبان، برگزاري جلسات نقد شعر، برگزاري تئاتر و انواع مسابقات هنري.
* وضعيت تئاتر در استان هرمزگان به چه صورت است؟
زندوی: وضعيت تئاتراستان تقريبا خوب است؛ حوزه هنري و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تاكنون اقدامات مناسبي انجام داده‌اند اما براي رسيدن به نقطه ايده‌آل و مطلوب بايد سرمايه گذاري بيشتري صورت مي‌گيرد.
استعدادهاي اين رشته شناسايي شود تا با يك برنامه‌ريزي جامع و دراز مدت وضعيت تئاتر استان سروسامان بگيرد و با استفاده از روش‌هاي كار آمد به هنر تئاتر روحي تازه دميد شود.
* از وضعيت تئاتركشور هم اطلاع داريد؟ آن را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
زندوی: وضعيت تئاتر كشور بر اساس آنچه مي‌دانم در مسير رشد و تكامل قرار گرفته است اما متأسفانه تا رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده راه طولاني در پيش دارد.
به عقيده من در تئاتر بايد مفاهيم انساني براي مخاطبان معرفي شود تا مردم نسبت به دين و ارزش‌هاي آن بيشتر آشنا شوند. براي رسيدن به نقطه مطلوب نياز به برنامه‌ريزي جامع و مدون داريم.
* به نظر شما دليل عدم استقبال مردم از تئاتر چيست؟ متوليان اين امر چقدر در اين ماجرا نقش دارند؟
زندوی: يكي از دلايل استقبال نكردن مردم از تئاتر اين است كه تئاترها محتوا و پيام ندارند؛ تئاترهاي كنوني به نيازهاي مخاطب پاسخ نداده است؛ اين تئاتر در جهت پركردن وقت و ايجاد خنده و شادي در مخاطب، روي صحنه مي‌آيد.
تئاتر مؤثر، تئاتري است كه پيامي جذاب داشته و صيقل دهنده روح باشد و بتواند به جامعه جهت دهد و فرهنگ ساز باشد و بخشي از نيازهاي روحي و اجتماعي مردم را به نقش تعيين كننده‌اي دارند.
* به نظر شما نمايش مذهبي بايد چه خصوصياتي داشته باشد؟
زندوی: نمايش مذهبي بايد هدفمند، جذاب، جوان پسند نو و بديع باشد و به گونه‌اي نقش دين و ارزش‌هاي ديني را در زندگي مردم تبيين كند و مردم را نسبت به آينده و ادامه حيات خود اميدوار و خوبي‌ها را ترويج كند و از بدي‌ها باز دارد عشق به ارزش‌ها را تقويت سازد.
* به نظر شما منبر و روضه خواني تأثير بيشتري بر مردم دارد يا نمايش مذهبي؟
زندوی: اصولاً منبر و روضه‌خواني و نمايش مذهبي هر دو پيام دارند؛ منبر و روضه خواني اگر چنان كه مطابق اصول حاكم برجلسات، سخنراني و روضه خواني صورت پذيرد و از سويي احساسات ديني و مذهبي او را تقويت كند تأثير نمايش مذهبي را دارد.
بنابراين هر دو مقوله در جاي خود تأثير گذارند؛ مهم چگونگي اجرا و ارائه است. ضمن اينكه نمايش تعزيه چون ديداري و شنيداري است تأثير بيشتري مي‌گذارد.
* فكر مي‌كنيد بزرگترين مشكل تئاتر استان هرمزگان چيست؟
زندوی: بزرگترين مشكل تئاتر استان هرمزگان، نداشتن اعتبار لازم براي رشد استعدادهاي اعضاي آن، نداشتن مكان‌هاي مناسب و كمبود استادان مجرب و دسترسي نداشتن به متون در زمينه‌هاي مختلف و با سوژه‌هاي مخاطب پسند است.
با تصويب اعتبارات لازم و با يك برنامه‌ريزي مدون مي‌توان تئاتر استان را پويا و منسجم كرد و تأثير گذاري لارم را در آن پديد آورد.
* يك هنرمند تئاتر و تعزيه بايد چه خصوصياتي داشته باشد؟
زندوی: يك هنرمند ايراني و اسلامي بايد داراي خصوصياتي ازجمله تعهد و دين داري، مردم‌داري، عزت نفس، پايبندي به اصول و ارزش‌هاي انقلاب اسلامي و نيز كار آمد، آموزش ديده و عاشق هنر اسلامي باشد.
به نظر شما آيا در منطقه علاوه بر نمايش نفس، پايبندي به اصول و ارزش‌هاي انقلاب اسلامي و نيز كارآمد، آموزش‌ديده و عاشق هنر اسلامي باشد.
اولويت اول ساماندهي، پشتيباني وهدايت نمايش‌هاي ايراني و مذهبي است كه براي اجرا از اهميت بيتشري برخوردارند و نمايش‌هاي خارجي، چنانچه پيام و محتوا مثبت داشته باشند و با ارزش‌هاي ديني و انقلاب اسلامي منافات نداشته باشند براي اجرا مشكلي نخواهند داشت.
* براي رشد و ارتقاي نمايش ديني، متوليان چه وظايفي دارند؟
زندوی: براي رشد و ارتقاي نمايش ديني، متوليان تئاتر بايد درون مايه‌هاي نمايش ديني را اصلاح كنند و به موضوع‌هاي پيش‌بيني شده را با درنظر گرفتن مستندات تاريخي به مرحله اجرا در آورند.
فضاي معنوي را بر نمايش ديني حاكم سازند يعني نمايش ديني بايد به گونه‌اي تهيه و اجرا شود كه مخاطب تحت تأثير معنويت آن قراربگيرد و كام خود را از آن سيراب كند، بايد جذابيت لازم را در نمايش ديني منظور كرد و زمينه‌هاي جذب جوانان و نوجوانان را فراهم آورد، فضاي لازم را جمله سالن‌هاي نمايش و سالن‌هاي آمفي تئاتر ايجاد گردد، در حد توان در جهت رفع دغدغه‌هاي معيشتي هنرمندان كوشيد،بانك اطلاعات هنرمندان ايجاد شود، كتابخانه تخصصي هنرهاي نمايشي به وجود آيد.
از استادان كار آمد و مجرب بهره گرفته شود، كلاس‌هاي آموزشي براي نيروهايي كه استعدادهاي لازم را دارند برگزار و آنها را شكوفا كنند، نسبت به تهيه و سفارش متون خوب و با پيام و جذاب سعي مي‌شود.
با برگزاري مسابقات مختلف رقابت سالم بين هنرمندان به وجود آورد، هنرمندان سالم، با انگيزه و مؤمن را شناسايي و به جامعه معرفي كنند و از همه مهمتر اينكه چهره تئاتر را در ميان مردم اصلاح كنند تا دوباره تئاتر جايگاه واقعي خود را در جامعه بيابد.
* حرف آخر؟
زندوی: هنر دميدن روح توحيد در كالبد مردم است؛ يعني با نمايش ديني و ساير هنرهاي اصيل ديني مي‌توان روحيه دين داري و هويت دادن به ارزش‌هاي الهي و انساني را در مردم تقويت كرد و اگر چنانچه نمايش ديني متناسب با ارزش‌هاي ديني و انقلابي دنبال شود زمينه رشد و شكوفايي بويژه فرهنگ حوزه دين فراهم خواهد شد.
وضعيت اين هنر در استان هرمزگان به گفته سيد شكرالله زندوي، مدير كل تبليغات اسلامي هرمزگان كه از سال 1376 در رأس آن اداره كل قرار گرفت مساعد است. با وي پيرامون تئاتر و وضعيتش در استان به گفت‌وگو نشستيم.
* هنر ديني را چگونه تعريف مي‌كنيد؟
زندوی: هنر ديني عبارت است از مجموعه فعاليت‌هاي هنري تأثير گذار كه زمينه را براي رشد و ارتقاي آگاهي‌هاي مردم و نيز، توان تحليل آنان فراهم مي‌كند و موجب دميدن روح توحيد در كالبد مردم مي‌شود و آنان را با اخلاق و ارزش‌هاي والاي انساني و ديني آشنا مي‌سازد.
هنر ديني در واقع حس مسئوليت را در ميان مردم بارور مي‌سازد تا راه و رسم زندگي را به آنان بياموزد.
* آيا مي‌توان هنر ديني را به نوعي مرتبط با انقلاب اسلامي دانست؟
زندوی: انقلاب اسلامي مجوب رشد و تقويت هنر ديني شد و در اصل چارچوب و زواياي هنر اصيل با وقوع انقلاب اسلامي تعريف شد.
بنابراين مي‌توان چنين گفت كه انقلاب اسلامي تأثير بسزايي در بالندگي و شكوفايي هنر ديني برجاي گذاشته و به هنر سمت و سوي ديني داده است.
* پيش از انقلاب نيز فعاليت‌هاي هنري در جامعه پيگيري مي‌شد اما سمت و سويي غير ديني داشت، براي مثال در هنر تئاتر بخشي از آن يا بهتر بگويم سهم عمده آن را مضامين غربي و كمتر مذهبي شكل مي‌داد؛ هنرتئاتر قبل از انقلاب چه تفاوتي با تئاتر بعد از آن دارد؟
زندوی: در هنر تئاتر قبل از انقلاب اسلامي بيشتر، پوچي، توسعه فساد و فحشا و ترويج فرهنگ منحط و ابتذال به چشم مي‌خورد، اما در هنر تئاتر پس از انقلاب به خانواده، تربيت فرزندان، مبارزه با ناهنجاري‌هاي اجتماعي، برجسته كردن مشكلات مردم و مبارزه با هجوم فرهنگي دشمن پرداخته شده است.
* به طور كلي معيار و ملاك هنر ديني را چه مي‌دانيد؟
زندوی: ملاك و معيار هنر ديني، زنده كردن روح عبوديت و معنويت در مردم و تعميق باورها و توسعه فرهنگ ديني و ترويج ارزش‌هاي والاي الهي در جامعه است.
* درباره وضعيت فعاليت‌هاي فرهنگي – هنري اداره كل تبليغات اسلامي استان بگوييد؟
زندوی: فعاليت‌هاي فرهنگي اين اداره كل شامل: اعزام مبلغ در ماه‌هاي محرم، رمضان و صفر و نيز ساير مناسبت‌ها، شناسايي و جذب روحانيون مستقر، حمايت از برنامه‌هاي فرهنگي روحانيون مستقر، تغذيه نرم افزاري مراسم و مناسك مذهبي در مساجد، گردهمايي‌هاي ائمه جماعت مساجد و دستگاه‌هاي دولتي، تجهيز كتابخانه‌هاي مساجد، تغذيه فكري تشكل‌هاي ديني، تقويت كانون مداحان استان، طرح غني سازي اوقاف فراغت جوانان و نوجوانان، گفتمان‌هاي ديني، برگزاري مراسم بزرگداشت اعياد ديني و ملي، تبليغات درمناسبت‌هاي، آموزش‌هاي روحانيون مستقر، امامان جماعات مساجد و دستگاه‌هاي دولتي، مداحان و مسئولان تشكل‌هاي ديني،تأسيس و پشتيباني از دبيرستان‌هاي علوم و معارف اسلامي صدرا، حمايت از نشريات حوزه دين و حمايت از پايان‌نامه‌هاي دانشجويي و نيز انجام كليه فعاليت‌هاي قرآني محوله، نظير تربيت معلم روخواني قرآن كريم، كلاس‌هاي تجويد قرآن كريم، كلاس‌هاي تفسير قرآن كريم، برگزاري جشنواره‌هاي قرآني، حمايت از مراكز قرآني، برگزاري مسابقات قرآني و ...و فعاليت‌هاي هنري اداره تبليغات اسلامي توسط حوزه هنري سازمان اجرا مي‌شود.
پاره‌اي ازاين فعاليت‌ها عبارتند از جذب هنرمندان و حمايت و پشتيباني از آنان، برگزاري كلاس‌هاي هنري براي مخاطبان، برگزاري جلسات نقد شعر، برگزاري تئاتر و انواع مسابقات هنري.
* وضعيت تئاتر در استان هرمزگان به چه صورت است؟
زندوی: وضعيت تئاتراستان تقريبا خوب است؛ حوزه هنري و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تاكنون اقدامات مناسبي انجام داده‌اند اما براي رسيدن به نقطه ايده‌آل و مطلوب بايد سرمايه گذاري بيشتري صورت مي‌گيرد.
استعدادهاي اين رشته شناسايي شود تا با يك برنامه‌ريزي جامع و دراز مدت وضعيت تئاتر استان سروسامان بگيرد و با استفاده از روش‌هاي كار آمد به هنر تئاتر روحي تازه دميد شود.
* از وضعيت تئاتركشور هم اطلاع داريد؟ آن را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
زندوی: وضعيت تئاتر كشور بر اساس آنچه مي‌دانم در مسير رشد و تكامل قرار گرفته است اما متأسفانه تا رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده راه طولاني در پيش دارد.
به عقيده من در تئاتر بايد مفاهيم انساني براي مخاطبان معرفي شود تا مردم نسبت به دين و ارزش‌هاي آن بيشتر آشنا شوند. براي رسيدن به نقطه مطلوب نياز به برنامه‌ريزي جامع و مدون داريم.
* به نظر شما دليل عدم استقبال مردم از تئاتر چيست؟ متوليان اين امر چقدر در اين ماجرا نقش دارند؟
زندوی: يكي از دلايل استقبال نكردن مردم از تئاتر اين است كه تئاترها محتوا و پيام ندارند؛ تئاترهاي كنوني به نيازهاي مخاطب پاسخ نداده است؛ اين تئاتر در جهت پركردن وقت و ايجاد خنده و شادي در مخاطب، روي صحنه مي‌آيد.
تئاتر مؤثر، تئاتري است كه پيامي جذاب داشته و صيقل دهنده روح باشد و بتواند به جامعه جهت دهد و فرهنگ ساز باشد و بخشي از نيازهاي روحي و اجتماعي مردم را به نقش تعيين كننده‌اي دارند.
* به نظر شما نمايش مذهبي بايد چه خصوصياتي داشته باشد؟
زندوی: نمايش مذهبي بايد هدفمند، جذاب، جوان پسند نو و بديع باشد و به گونه‌اي نقش دين و ارزش‌هاي ديني را در زندگي مردم تبيين كند و مردم را نسبت به آينده و ادامه حيات خود اميدوار و خوبي‌ها را ترويج كند و از بدي‌ها باز دارد عشق به ارزش‌ها را تقويت سازد.
* به نظر شما منبر و روضه خواني تأثير بيشتري بر مردم دارد يا نمايش مذهبي؟
زندوی: اصولاً منبر و روضه‌خواني و نمايش مذهبي هر دو پيام دارند؛ منبر و روضه خواني اگر چنان كه مطابق اصول حاكم برجلسات، سخنراني و روضه خواني صورت پذيرد و از سويي احساسات ديني و مذهبي او را تقويت كند تأثير نمايش مذهبي را دارد.
بنابراين هر دو مقوله در جاي خود تأثير گذارند؛ مهم چگونگي اجرا و ارائه است. ضمن اينكه نمايش تعزيه چون ديداري و شنيداري است تأثير بيشتري مي‌گذارد.
* فكر مي‌كنيد بزرگترين مشكل تئاتر استان هرمزگان چيست؟
زندوی: بزرگترين مشكل تئاتر استان هرمزگان، نداشتن اعتبار لازم براي رشد استعدادهاي اعضاي آن، نداشتن مكان‌هاي مناسب و كمبود استادان مجرب و دسترسي نداشتن به متون در زمينه‌هاي مختلف و با سوژه‌هاي مخاطب پسند است.
با تصويب اعتبارات لازم و با يك برنامه‌ريزي مدون مي‌توان تئاتر استان را پويا و منسجم كرد و تأثير گذاري لارم را در آن پديد آورد.
* يك هنرمند تئاتر و تعزيه بايد چه خصوصياتي داشته باشد؟
زندوی: يك هنرمند ايراني و اسلامي بايد داراي خصوصياتي ازجمله تعهد و دين داري، مردم‌داري، عزت نفس، پايبندي به اصول و ارزش‌هاي انقلاب اسلامي و نيز كار آمد، آموزش ديده و عاشق هنر اسلامي باشد.
به نظر شما آيا در منطقه علاوه بر نمايش نفس، پايبندي به اصول و ارزش‌هاي انقلاب اسلامي و نيز كارآمد، آموزش‌ديده و عاشق هنر اسلامي باشد.
اولويت اول ساماندهي، پشتيباني وهدايت نمايش‌هاي ايراني و مذهبي است كه براي اجرا از اهميت بيتشري برخوردارند و نمايش‌هاي خارجي، چنانچه پيام و محتوا مثبت داشته باشند و با ارزش‌هاي ديني و انقلاب اسلامي منافات نداشته باشند براي اجرا مشكلي نخواهند داشت.
* براي رشد و ارتقاي نمايش ديني، متوليان چه وظايفي دارند؟
زندوی: براي رشد و ارتقاي نمايش ديني، متوليان تئاتر بايد درون مايه‌هاي نمايش ديني را اصلاح كنند و به موضوع‌هاي پيش‌بيني شده را با درنظر گرفتن مستندات تاريخي به مرحله اجرا در آورند.
فضاي معنوي را بر نمايش ديني حاكم سازند يعني نمايش ديني بايد به گونه‌اي تهيه و اجرا شود كه مخاطب تحت تأثير معنويت آن قراربگيرد و كام خود را از آن سيراب كند، بايد جذابيت لازم را در نمايش ديني منظور كرد و زمينه‌هاي جذب جوانان و نوجوانان را فراهم آورد، فضاي لازم را جمله سالن‌هاي نمايش و سالن‌هاي آمفي تئاتر ايجاد گردد، در حد توان در جهت رفع دغدغه‌هاي معيشتي هنرمندان كوشيد،بانك اطلاعات هنرمندان ايجاد شود، كتابخانه تخصصي هنرهاي نمايشي به وجود آيد.
از استادان كار آمد و مجرب بهره گرفته شود، كلاس‌هاي آموزشي براي نيروهايي كه استعدادهاي لازم را دارند برگزار و آنها را شكوفا كنند، نسبت به تهيه و سفارش متون خوب و با پيام و جذاب سعي مي‌شود.
با برگزاري مسابقات مختلف رقابت سالم بين هنرمندان به وجود آورد، هنرمندان سالم، با انگيزه و مؤمن را شناسايي و به جامعه معرفي كنند و از همه مهمتر اينكه چهره تئاتر را در ميان مردم اصلاح كنند تا دوباره تئاتر جايگاه واقعي خود را در جامعه بيابد.
* حرف آخر؟
زندوی: هنر دميدن روح توحيد در كالبد مردم است؛ يعني با نمايش ديني و ساير هنرهاي اصيل ديني مي‌توان روحيه دين داري و هويت دادن به ارزش‌هاي الهي و انساني را در مردم تقويت كرد و اگر چنانچه نمايش ديني متناسب با ارزش‌هاي ديني و انقلابي دنبال شود زمينه رشد و شكوفايي بويژه فرهنگ حوزه دين فراهم خواهد شد.
