کد مطلب : ۳۴۵۸۷
نوحه سرايي و ضرورت بازگشت به الگوهاي اصيل انقلابي
روزنامه جمهوری اسلامی: مرحوم حاج محمد آخوندي متخلص و معروف به منتظر يكي از پيشگامان تقويت روح حماسي عزاداري حسيني با ايجاد تغيير و تحول در شيوه‌هاي سرودن اشعار عاشورايي است.
بخشي از نوحه‌هاي مرحوم منتظر در سال 1350 در دو كتاب "نابغه انقلاب" و "گل‌هاي خونين" چاپ و منتشر شد كه مضامين و محتواي آنها نقطه عطفي در سرايش اشعار ديني - حماسي محسوب مي‌شود.
حساسيت نظام ستم شاهي به اينگونه سروده‌هاي اعتقادي - حماسي موجب مزاحمت‌هاي مكرر ساواك براي شاعران صاحب درد و انقلابي نظير مرحوم خوشدل تهراني، مرحوم ژوليده نيشابوري، مرحوم حاج مهدي خرازي و مرحوم منتظر بود كه از جمله به دستگيري مرحوم منتظر و پيوستن وي به جرگه زندانيان سياسي در سال 1354 منجر شد.
يكي از معروف‌ترين اشعار منتظر كه روزهاي تاسوعا و عاشوراي سال 1357 در جريان راه‌پيمايي‌هاي انقلابي مردم تهران بر سر زبان‌ها افتاد، سروده‌اي متعلق به اوايل دهه پنجاه است و همين فاصله زماني مي‌تواند نشانگر سهم ناشناخته تعدادي از شاعران مذهبي - انقلابي و مداحان شعرشناس در تدارك زمينه‌هاي انقلاب در طول سالهاي دهه پنجاه باشد.
متن شعر مورد اشاره كه در انتخاب ريتم آن نيز مي‌توان كمال ذوق و آشنايي شاعر با نقش موسيقي كلام در القاء مفاهيم را مشاهده كرد چنين است:
پرچم خونين قرآن
با دست مجاهد مردان
مانده به عالم، جاويدان
تا خون مظلومان به جوش است
آواي عاشورا به گوش است
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
هر كس كه عدالت خواه است
از وضع زمان آگاه است
اين منطق ثارالله است
بايد زحق ياري نمايد
دين را طرفداري نمايد
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
اين منطق مصلحين است
برنامه مسلمين است
ايده هر روشن بين است
كه مكتب اسلام اساسي است
يك درس آن حسين شناسي است
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
بشنو ز شه فرزانه
اين نغمه جاودانه
مرگ شرافتمندانه
بهتر باشد زين زندگاني
بنما زقرآن پشتيباني
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
ما كشته قرآن هستيم
كي مضطر و نالان هستيم
لب تشنه ايمان هستيم
جويندگان عدل و داديم
برحق كشي‌ها تن نداديم
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
همچنين از اشعار دلنشين و شعارگونه رايج و مورد استفاده هيات‌هاي انقلابي در دهه 50 شعر زير بود كه ميان رويدادهاي فيضيه و عاشوراي حسيني ارتباط برقرار مي‌كرد:
مي دهد اين ندا - خون هر يك شهيد
زنده بادا حسين - مرده بادا يزيد
گشته در كربلا - حق زباطل جدا
واحسينا
واشهيدا
اكنون در عصر توجه روزافزون جهاني و آمادگي فزاينده همگاني براي درك فلسفه قيام حسيني و فهم چند و چون تاكيد شيعيان بر بزرگداشت عاشورا، كوتاهي شاعران حسيني در استفاده از فرصت‌هاي نوحه سرايي براي پاسخ هنرمندانه به پرسش‌هاي نسل‌ها جاي افسوس دارد و سهل‌انگاري در به كارگيري مضامين و تعابير كه موجب دوري اين رشته مهم فرهنگي از كاركردهاي اصلي خود شده است به هيچ وجه قابل توجيه نيست اما در همين حال به غلبه اقتضائات عصري، مطالبات عمومي و روح تشيع - چونان هميشه - مي‌توان اميد بست و بايد مطمئن بود كه فترت كنوني در عرصه پرچالش نوحه‌سرايي دير نخواهد پاييد و سربازان تازه‌اي قدم در اين ميدان خواهند نهاد كه به عملكردهاي نامناسب و ضعيف دهه اخير در اين زمينه پايان خواهند داد.
* فترت كنوني در عرصه پرچالش نوحه‌سرايي دير نخواهد پاييد و روح تشيع سربازان تازه‌اي را به ميدان خواهد آورد كه به ضعف‌ها و انحرافات دهه اخير پايان خواهند داد
بخشي از نوحه‌هاي مرحوم منتظر در سال 1350 در دو كتاب "نابغه انقلاب" و "گل‌هاي خونين" چاپ و منتشر شد كه مضامين و محتواي آنها نقطه عطفي در سرايش اشعار ديني - حماسي محسوب مي‌شود.
حساسيت نظام ستم شاهي به اينگونه سروده‌هاي اعتقادي - حماسي موجب مزاحمت‌هاي مكرر ساواك براي شاعران صاحب درد و انقلابي نظير مرحوم خوشدل تهراني، مرحوم ژوليده نيشابوري، مرحوم حاج مهدي خرازي و مرحوم منتظر بود كه از جمله به دستگيري مرحوم منتظر و پيوستن وي به جرگه زندانيان سياسي در سال 1354 منجر شد.
يكي از معروف‌ترين اشعار منتظر كه روزهاي تاسوعا و عاشوراي سال 1357 در جريان راه‌پيمايي‌هاي انقلابي مردم تهران بر سر زبان‌ها افتاد، سروده‌اي متعلق به اوايل دهه پنجاه است و همين فاصله زماني مي‌تواند نشانگر سهم ناشناخته تعدادي از شاعران مذهبي - انقلابي و مداحان شعرشناس در تدارك زمينه‌هاي انقلاب در طول سالهاي دهه پنجاه باشد.
متن شعر مورد اشاره كه در انتخاب ريتم آن نيز مي‌توان كمال ذوق و آشنايي شاعر با نقش موسيقي كلام در القاء مفاهيم را مشاهده كرد چنين است:
پرچم خونين قرآن
با دست مجاهد مردان
مانده به عالم، جاويدان
تا خون مظلومان به جوش است
آواي عاشورا به گوش است
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
هر كس كه عدالت خواه است
از وضع زمان آگاه است
اين منطق ثارالله است
بايد زحق ياري نمايد
دين را طرفداري نمايد
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
اين منطق مصلحين است
برنامه مسلمين است
ايده هر روشن بين است
كه مكتب اسلام اساسي است
يك درس آن حسين شناسي است
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
بشنو ز شه فرزانه
اين نغمه جاودانه
مرگ شرافتمندانه
بهتر باشد زين زندگاني
بنما زقرآن پشتيباني
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
ما كشته قرآن هستيم
كي مضطر و نالان هستيم
لب تشنه ايمان هستيم
جويندگان عدل و داديم
برحق كشي‌ها تن نداديم
فتح اسلام - در جهاد است
* * *
همچنين از اشعار دلنشين و شعارگونه رايج و مورد استفاده هيات‌هاي انقلابي در دهه 50 شعر زير بود كه ميان رويدادهاي فيضيه و عاشوراي حسيني ارتباط برقرار مي‌كرد:
مي دهد اين ندا - خون هر يك شهيد
زنده بادا حسين - مرده بادا يزيد
گشته در كربلا - حق زباطل جدا
واحسينا
واشهيدا
اكنون در عصر توجه روزافزون جهاني و آمادگي فزاينده همگاني براي درك فلسفه قيام حسيني و فهم چند و چون تاكيد شيعيان بر بزرگداشت عاشورا، كوتاهي شاعران حسيني در استفاده از فرصت‌هاي نوحه سرايي براي پاسخ هنرمندانه به پرسش‌هاي نسل‌ها جاي افسوس دارد و سهل‌انگاري در به كارگيري مضامين و تعابير كه موجب دوري اين رشته مهم فرهنگي از كاركردهاي اصلي خود شده است به هيچ وجه قابل توجيه نيست اما در همين حال به غلبه اقتضائات عصري، مطالبات عمومي و روح تشيع - چونان هميشه - مي‌توان اميد بست و بايد مطمئن بود كه فترت كنوني در عرصه پرچالش نوحه‌سرايي دير نخواهد پاييد و سربازان تازه‌اي قدم در اين ميدان خواهند نهاد كه به عملكردهاي نامناسب و ضعيف دهه اخير در اين زمينه پايان خواهند داد.
* فترت كنوني در عرصه پرچالش نوحه‌سرايي دير نخواهد پاييد و روح تشيع سربازان تازه‌اي را به ميدان خواهد آورد كه به ضعف‌ها و انحرافات دهه اخير پايان خواهند داد
