فرهنگ-دشتگلی: میرزا ابوالحسن شعرانى در سال ۱۳۲۰ هـ.ق در تهران و در خانوادهاى روحانى و دانش پرور، به دنیا آمد و پرورش یافت.

شیخ محمد تهرانی پدرش اولین استاد وی بود. وی تحصیلات خود را در مدرسه‌های تهران آغاز کرد و بعداز سفر به قم و نجف از اساتید آنجا بهره های علمی کسب نمود. آثار قلمی زیادی از شعرانی به جا مانده است . وی در سال ۱۳۵۲ بعلت بیماری دار فانی را وداع گفت.

تحصیلات‌: ابوالحسن شعرانى سواد قرآنى را نزد پدرش‌، شیخ محمد تهرانى‌، آموخت و در حقیقت پدرش نخستین معلم او بود. بعدها که کمى بزرگ‌تر شد وارد مدرسه مروى تهران شد و به تحصیل پرداخت.

ادبیات عرب‌، فارسى‌، منطق‌، فقه‌، اصول‌، فلسفه‌، ریاضی‌، و … را طى سال‌ها آموخت‌. میرزا ابوالحسن شعرانى‌، در دوره جوانى که حوزه علمیه قم تازه تأسیس شده بود، سفرى به آن دیار کرد و این حوزه به ادامه تحصیل پرداخت.

او پس از سال‌ها تحصیل در حوزه تازه تأسیس قم‌، آهنگ حوزه نجف اشرف کرد و در آنجا موفق به کسب علوم از محضر اساتید بزرگ شد. ابوالحسن شعرانی ۲۶ ساله بود که پدرش را از دست داد.

استادان و مربیان‌: ابوالحسن شعرانى که آموزش‌های اولیه را نزد پدر آموخته بود، در حوزه علمیه تهران از محضر حاج میرزا مهدى آشتیانى و همچنین حکیم محقق میرزا محمود قمى که مردى زاهد و دانشمند بود، استفاده‌ کرد.

حبیب الله ذوالفنون، استاد ریاضى میرزا ابوالحسن شعرانى در تهران بود. شعرانی پس از آنکه به حوزه علمیه قم وارد شد، در محضر اساتیدى مانند حاج شیخ عبدالکریم حائرى (مؤسس حوزه) و حاج شیخ عبدالنبى نورى تحصیلات خود را پی گرفت. در بین اساتید حوزه علمیه نجف نیز سید ابوتراب خوانسارى (متوفاى ۱۳۴۶هـ.ق) بیشتر از دیگران‌، شعرانى را مجذوب خود کرد. سید ابوتراب خوانسارى در بین علماء شخصیت برجسته‌اى داشت وعلاوه بر فقه و معارف شیعه ، با فقه اهل سنت نیز آشنا بود.

پایان تحصیلات ابوالحسن شعرانى در نجف همزمان بود با حکومت پهلوی اول در ایران با این حال وی به ایران بازگشت و به تبلیغ و ترویج اندیشه‌های دینی پرداخت.

فعالیت‌های علمی: آيت الله شعرانى پس از تکمیل تحصیلات علمى و سیر و سلوک عرفانى و عملى، به تهران بازگشت و شروع به تبلیغ و تدریس و تحقیق و ادامه سیر و سلوک کرد.

وی علاوه بر مهارت کافى در فقه و اصول و تفسیر و حدیث و فلسفه و ریاضى و عرفان و کلام و ...، با چندین زبان ـ غیر از فارسى و عربى ـ آشنا بود.

شعرانى به زبان فرانسه‌، کاملا تسلط داشت و بسیارى از کتب علمى اسلامى ترجمه شده به زبان فرانسه را خود مطالعه و با متن اصلى تطبیق مى‌کرد و صحت و سقم ترجمه را تعیین مى‌نمود.

زبان ترکى را مثل زبان مادرى مى‌دانست و مى‌خواند و مى‌نوشت. وى به زبان انگلیسى نیز به قدر متعارف و لازم آشنایى داشت.

وی به زبان عبرى هم تسلط داشت و آن را از یک روحانى یهودى فرا گرفته بود.

تربيت نسلی تأثير‌گذار در حرکت سياسی و علمی ايران
علامه شعرانى در مدت طول عمر خود شاگردان، اندیشمندان و فقهای بسیاری تربیت کرد که از جمله می‌توان به اسامی زیر اشاره کرد: ۱ـ میرزا هاشم آملى (۱۳۲۲ ـ ۱۴۱۳هـ.ق) که حجت الاسلام صادق لاريجاني و محمدجواد لاريجاني از فرزندان او هستند. ۲ـ شیخ عبدالله جوادى آملى ۳ـ شیخ حسن حسن زاده آملى ۴ـ شیخ محمدحسن احمد فقیه یزدى ۵ـ على اکبر غفارى ۶ـ محدث ارموى

آثار علمی:
۱. المدخل الى عذب المنهل ، در اصول
۲. تجوید قرآن
۳. تحقیق و تصحیح جامع الرواه
۴. ترجمه «نفس المهموم» اثر حاج شیخ عباس قمى
۵. ترجمه کتاب «الامام على (ع) صوت العداله الانسانیه» با نقد لغزش‌هاى نویسنده (جرج جرداق)
۶. ترجمه و شرح دعاى عرفه سیدالشهداء علیه‌السلام‌، ضمیمه کتاب فیض الدموع
۷. ترجمه و شرح مفصل صحیفه کامل سجادیه
۸. تصحیح کامل تفسیر صافى (در دو جلد)
۹. تصحیح کامل ومقدمه وحاشیه بر جلد اول و سوم کتاب «نفایس الفنون فی عرابس العیون» اثر محمود آملى از دانشمندان قرن هشتم.
۱۰. تعلیقات بر شرح اصول کافى اثر ملا صالح مازندرانى (در دوازده جلد)
۱۱. تعلیقات بر وسائل الشیعه (از جلد ۱۶ تا ۲۰)
۱۲. تعلیقاتى برکتاب «محمد پیامبر و سیاستمدار» نوشته مونتگمرى وات
۱۳. اصطلاحات فلسفى
۱۴. تعلیقه و مستدرک تشریح الافلاک با اشاره به هیئت جدید
۱۵. تقاویم (تقویم‌هاى) شبانه‌روزى
۱۶. جمع حواشى و تحقیق و تصحیح کتاب وافى اثر مرحوم فیض‌کاشانى(درسه‌جلد)
۱۷. حاشیه بر ارشاد القلوب دیلمى‌.
۱۸. حاشیه بر فصل الخطاب محدث نورى
۱۹. حاشیه بر مجمع البیان (در ده جلد)
۲۰. حاشیه کبیره بر قواعد
۲۱. حواشى و تعلیقات بر تفسیر منهج الصادقین (در ده جلد)
۲۲. رساله در شرح شکوک صلاه در عروه الوثقى
۲۳. رساله در علم درایه
۲۴. شرح تبصره علامه حلى
۲۵. شرح تجرید در علم کلام
۲۶. شرح عمل به زیج (جدولى که از روى آن به حرکات سیارات پى مى‌برند) مبتنى بر هیئت جدید.
۲۷. شرح کفایه الاصول (‌آخوند خراسانى)
۲۸. طبع و چاپ بیش از ۶۰ نسخه قرآن در اندازه‌هاى مختلف
۲۹. فقه فارسى و مختصر براى تدریس در مدارس
۳۰. کتاب راه سعادت در اثبات نبوت و رد شبهات یهود و نصارا
۳۱. مقدمه‌، تصحیح و تحقیق کشف الغمه
۳۲. مقدمه‌، تصحیح و تعلیقات بر کتاب «روضه الشهداء».
۳۳. مقدمه کتاب وقایع السنین خاتون آبادى
۳۴. مقدمه و تصحیح منتخب التواریخ
۳۵. مقدمه و حواشى محققانه بر اسرار الحکم سبزوارى
۳۶. مقدمه و حواشى و تصحیح کامل تفسیر ابوالفتوح رازى (در دوازده جلد)
۳۷. مناسک حج با حواشى ۹ نفر از مراجع تقلید
۳۸. نثر طوبى‌، دائره المعارف اصطلاحات قرآن‌، از الف تا حرف صاد.
۳۹. هیئت فلاماریون‌، ترجمه از زبان فرانسه

وفات: ابوالحسن شعرانی در اواخر عمر دچار ضعف و بیماری قلب و ریه شد و زیر نظر پزشک بود. وقتی بیماری‌اش شدت یافت برای معالجه به آلمان رفت و در بیمارستانی در شهر هامبورگ بستری شد. اما معالجات سودی نبخشید و سرانجام در سن هفتاد و سه سالگی، در شب یکشنبه‌، هفتم شوال ۱۳۹۳ (۱۳۵۲/۸/۱۲) درگذشت. روز چهارشنبه‌، جنازه‌اش به تهران انتقال یافت و قبل از ظهر روز پنجشنبه تشییع گردید و در جوار حضرت عبدالعظیم حسنی‌، روبروی باغ طوطی‌، به خاک سپرده شد.

آرمان هیأت